Het PreventieConsult

Het risico op hart- en vaatziekten, diabetes mellitus type 2 en nierziekten wordt grotendeels verklaard door de aanwezigheid van dezelfde risicofactoren. De belangrijkste risicofactoren voor deze chronische ziekten zijn: roken, hypertensie, dislipidemie, verhoogd glucose, overgewicht en gebrek aan lichamelijke activiteit. Deze risicofactoren komen vaak samen voor en met het aantal aanwezige risicofactoren neemt het risico op hart- en vaatziekten, diabetes mellitus type 2 en nierziekten toe. Al deze ziekten gaan gepaard met hoge kosten en een verminderde kwaliteit van leven.

In Nederland is de afgelopen jaren als gevolg van ongezonde leefstijl een stijging van overgewicht en obesitas waarneembaar. Met de stijging in overgewicht is het aannemelijk dat ook het aantal mensen met hypertensie, dislipidemie en verhoogd glucose de laatste jaren is toegenomen. Het valt daarom te verwachten dat ook een toename van de prevalentie van hart- en vaatziekten, diabetes en chronische nierschade in het verschiet ligt.

De meest effectieve wijze van preventie betreft een geheel van samenhangende maatregelen. Dit bestaat uit programma’s gericht op de gehele bevolking in combinatie met een programma gericht op mensen met een verhoogd risico. Preventie op bevolkingsniveau betreft op individueel gedrag gerichte acties zoals voorlichtingscampagnes, maar ook op een gezonde omgeving gericht beleid van nationale en regionale overheden en maatschappelijke partners. Risicoreductie bij mensen die (nog) geen manifeste hart- en vaatziekten hebben, geeft op populatieniveau een grotere daling in de prevalentie van hart- en vaatziekten dan het behandelen van risicofactoren bij mensen met al aanwezige hart- en vaatziekten. Voor hoogrisicogroepen zijn kosteneffectieve interventies ter preventie van hart- en vaatziekten en diabetes voorhanden; zowel medicamenteuze behandeling van risicofactoren als leefstijlinterventies zijn effectief in de preventie van hart- en vaatziekten en diabetes. Daarnaast is gebleken dat een interventie effectiever is naarmate het risico op hart- en vaatziekten of diabetes groter is. Het vroegtijdig opsporen van mensen met een verhoogd risico lijkt daarom zinvol.

Tot nu toe ligt de nadruk in de NHG-Standaarden Cardiovasculair risicomanagement, Stoppen met Roken, Diabetes mellitus type 2 en de Landelijke Transmurale Afspraak Chronische nierschade op case-finding en passief aanbod van zorg in de huisartsenpraktijk. Op grond van demografische ontwikkelingen (dubbele vergrijzing: toename van de oudere bevolking in combinatie met hogere levensverwachting) en een toename van (ernstig) overgewichtmet effecten op de incidentie en prevalentie van hart- en vaatziekten, diabetes en chronische nierschade ontstaat er meer aandacht voor preventie. Dit inzicht en ontwikkelingen in de wetenschap, zoals het beschikbaar zijn van interventies welke bewezen effectief zijn, dan wel waarvan het aannemelijk is dat zij effectief zijn, maken een proactieve beleid verantwoord. Ook het toenemend aanbod van mogelijkheden om onderzocht te worden op risicofactoren en om zelf tests uit te voeren, vraagt om een passend antwoord op basis van de stand van wetenschap. De NHG-Standaard Het PreventieConsult is een aanvulling op de bestaande richtlijnen. Voor case-finding in het kader van spreekuurbezoek blijven de NHG-Standaarden Cardiovasculair risicomanagement en Diabetes mellitus type 2 dan ook van toepassing. Voor het behandelen van overgewicht en obesitas geldt de NHG-Standaard Obesitas. De onderhavige standaard beschrijft de actieve en systematische opsporing ván en de zorg vóór mensen met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten, diabetes en chronische nierschade en richt zich op zogenoemde geïndiceerde preventie van deze ziekten.