Daniël E. Kolbach
Bij gebruik van fluorochinolonen bestaat een verhoogd risico op verwijding in de aorta (aorta-aneurysma) of scheur in de binnenwand van de aorta (aorta-dissectie). Dit komt vooral voor bij oudere mensen. Het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) adviseert om bij patiënten met een verhoogd risico op deze zeldzame bijwerkingen eerst andere behandelopties te overwegen. Wanneer die er niet zijn, moet een afweging van de voordelen en de risico’s worden gemaakt.
Fluorochinolonen is een groep antibiotica die gebruikt wordt voor de behandeling van verschillende bacteriële (levensbedreigende) infecties. Het verhoogde risico bestaat bij inname via de mond, longen (inhalatie) en injecties. In Nederland betreft het ciprofloxacine, levofloxacine, moxifloxacine, ofloxacine en norfloxacine.
Advies aan patiënten
Schakel meteen spoedeisende hulp in als u een van de hierboven genoemde medicijnen gebruikt en opeens ernstige pijn in buik, borst of rug krijgt. Advies aan artsen
Schrijf alleen fluorochinolonen voor bij patiënten met een verhoogd risico op aorta-aneurysma en –dissectie na een nauwkeurige beoordeling van de voordelen en risico’s of na overweging van andere behandelingsopties. Mogelijke oorzaken van aorta‑aneurysma en ‑dissectie zijn onder andere: familiegeschiedenis van aneurysma, voorgeschiedenis van aorta‑aneurysma of -dissectie, Marfansyndroom, vasculair Ehlers‑Danlossyndroom, Takayasu‑arteritis, arteritis gigantocellularis, ziekte van Behçet, hypertensie en atherosclerose. Licht uw patiënten voor over het risico op aorta-aneurysma en –dissectie. De firma Sanofi heeft over dit onderwerp een brief verstuurd, een zogenaamde Direct Healthcare Professional Communication (DHPC). De brief met deze belangrijke risico-informatie is in overleg met het CBG en de Inspectie voor Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) gestuurd naar huisartsen, KNO artsen, longartsen, urologen, internist-infectiologen, internisten, chirurgen, orthopeden, arts-microbiologen en cardiologen (plus alle genoemde zorgverleners in opleiding), naar spoedeisende hulpartsen, apothekers en ziekenhuisapothekers.
Het signaleren en analyseren van bijwerkingen gedurende de gehele levenscyclus van een geneesmiddel wordt geneesmiddelenbewaking of farmacovigilantie genoemd. Dit is een kerntaak van het CBG. In geval van urgente en/of belangrijke veiligheidsissues worden medische beroepsbeoefenaren door middel van een DHPC op de hoogte gebracht.
Het voorgaande wordt zo spoedig mogelijk verwerkt in het Farmacotherapeutisch Kompas.